Rulman Nedir? Rulman Çeşitleri Nelerdir?

Rulmanlar, yuvarlanma hareketlerinin hemen hemen tüm hareketleri kolaylaştırması ve sürtünmeyi azaltmaya yardımcı olması nedeniyle günümüzde en yaygın kullanılan makine parçalarından biridir. Peki böylesine önemli olan "Rulmanlar" hakkında ne biliyorsunuz?

Rulman tipleri, rulman çeşitleri, rulman ne işe yarar gibi soruların cevapları için okumaya devam edin. 

Rulman Ne İşe Yarar?

Rulmanlar "nesnelerin dönmesine yardımcı olan parçalardır". Makinenin içinde dönen şaftı desteklerler.

• Rulman kullanan makineler arasında otomobiller, uçaklar, elektrik jeneratörlerde kullanılmaktadır. Bunların yanında buzdolabı, elektrikli süpürge ve klima gibi her gün kullandığımız ev aletlerinde bile bulunuyorlar.

• Rulmanlar, bu makinelerdeki tekerleklerin, dişlilerin, türbinlerin, rotorların vb. dönen millerini destekleyerek daha düzgün dönmelerini sağlar.

• Bu şekilde, her tür makine, dönme için çok sayıda şaft gerektirir; bu, rulmanların neredeyse her zaman kullanıldığı anlamına gelir. İlk bakışta rulmanlar basit mekanik parçalar gibi görünebilir ancak rulmanlar olmadan yaşayamazdık.

Rulmanlar Neden Bu Kadar Önemlidir?

Peki, makinelerin sorunsuz çalışmasına izin vermede rulmanlar ne tür bir rol oynuyor?

Aşağıdaki iki ana işlevi yerine getirirler.

İşlev 1: Sürtünmeyi azaltır ve dönüşü daha pürüzsüz hale getirir

Dönen mil ile dönüşü destekleyen parça arasında mutlaka sürtünme meydana gelir. Bu iki bileşen arasında rulmanlar kullanılmaktadır.

Rulmanlar sürtünmeyi azaltmaya ve daha yumuşak dönüşe izin vermeye hizmet eder. Bu, enerji tüketimi miktarını azaltır. Bu, rulmanların en önemli işlevidir.

İşlev 2: Dönmeyi destekleyen parçayı korur ve dönen şaft için doğru konumu korur

Dönen mil ile dönüşü destekleyen parça arasında büyük miktarda kuvvet gerekir. Rulmanlar, bu kuvvetin dönüşü destekleyen parçaya zarar vermesini önleme ve ayrıca dönen milin doğru konumunu koruma işlevini yerine getirir.

Rulmanların bu işlevi, makinelerimizi uzun süre tekrar tekrar kullanmamızı sağlayan şeydir.

Rulman Çeşitleri Nelerdir?

Her biri farklı amaçlar için kullanılan birçok rulman türü vardır. Bunlara bilyalı rulmanlar, makaralı rulmanlar, bilyalı baskı yatakları, makaralı baskı yatakları ve konik makaralı baskı yatakları dahildir.

Bilyalı Rulmanlar

• Bilyalı rulmanlar, muhtemelen en yaygın rulman türüdür. Tek sıra tekerlekli patenlerden sabit disklere kadar her şeyde bulunurlar. Bu rulmanlar hem radyal hem de baskı yüklerini kaldırabilir ve genellikle yükün nispeten küçük olduğu uygulamalarda bulunur.

• Bir bilyeli yatakta yük, dış yataktan bilyeye ve bilyeden iç yatağa iletilir. Top bir küre olduğundan, iç ve dış yarışa sadece çok küçük bir noktada temas eder ve bu da çok düzgün dönmesine yardımcı olur. Ancak bu aynı zamanda, bu yükü tutan çok fazla temas alanı olmadığı anlamına gelir; bu nedenle, yatak aşırı yüklenirse, bilyeler deforme olabilir veya ezilerek yatağı bozabilir.

Lineer Rulman

• Lineer rulmanlar, düz bir hat olması gerekmeyen bir ray üzerinde bir yükü taşımak için genellikle bir ped, burç veya makara sistemi kullanır. Bu boyut, aktüatör tarafından sınırlandırılsa da, ray herhangi bir uzunlukta olabilir.

• Rulmanın dayanıklılığı, yük ve gerekli hız tarafından belirlenir. Ayrıca, raylar genel olarak herhangi bir profil olabilir - basit düz yüzeyler, yuvarlak cilalı çubuklar veya bilyelerin veya silindirik makaraların üzerine binebileceği cilalı zemin yüzeyleri olan karmaşık profiller.- Sert ve taşlanmış yatak yüzeyleri en iyi sonucu verir.

• Diğer sınıflandırmalar boyuta göre olabilir. Örneğin, minyatür lineer rulmanlar, biyolojik bir slayt örneğini mikroskop merceğinin sadece birkaç milimetre altında hareket ettirirken, enjeksiyonlu kalıplama makinelerindeki endüstriyel rulmanlar birkaç tonluk alet taşırken iyi çalışabilir.

Yataklı Rulman

Yataklı Rulman İşlenmiş montaj yüzeyine ve yuvalara sahip bir yataklı rulman genellikle şaftları desteklemek için mekanik güç aktarım sistemlerinde kullanılıyor. Bilyalı, silindirik veya konik makaralı gibi farklı yatak tiplerine sahip olabiliyor. Çok yönlü özelliğiyle öne çıkan yataklı rulmanlar farklı alanlarda kullanılabiliyor. 

Makaralı Rulmanlar

Makaralı rulmanlar, ağır radyal yükleri taşımaları gereken konveyör bant makaraları gibi uygulamalarda kullanılır. Bu rulmanlarda silindir bir silindirdir, bu nedenle iç ve dış bilezik arasındaki temas bir nokta değil, bir çizgidir. Bu, yükü daha geniş bir alana yayar ve yatağın bir bilyalı yatağa göre çok daha büyük yükleri taşımasına izin verir. Bununla birlikte, bu tip rulman, fazla itme yükünü kaldıracak şekilde tasarlanmamıştır.

İğneli yatak adı verilen bu tür yatağın bir varyasyonu, çok küçük çaplı silindirler kullanır. Bu, yatağın dar yerlere oturmasını sağlar.

• Makaralı Baskı Yatağı

Makaralı baskı yatakları, büyük baskı yüklerini destekleyebilir. Genellikle, dişliler arasında ve mahfaza ile dönen miller arasında araba şanzımanları gibi dişli takımlarında bulunurlar. Çoğu şanzımanda kullanılan helisel dişliler açılı dişlere sahiptir - bu, bir yatak tarafından desteklenmesi gereken bir itme yüküne neden olur.

Konik Rulman Yeri

Konik makaralı rulmanlar, büyük radyal ve büyük baskı yüklerini destekleyebilir.

Konik makaralı rulmanlar, her iki yönde de baskıyı kaldırabilmeleri için genellikle zıt yönlere bakan çiftler halinde monte edildikleri araba göbeklerinde kullanılır.