Süspansiyon Nedir?
Süspansiyon, araçların konforunu sağlayan, yol üzerindeki tüm olumsuz koşulları minimuma indirerek, sarsılma ve savrulmaları engelleyen bir sistemdir.
Süspansiyon Ne İşe Yarar?
Süspansiyonu kısaca aracın konfor mekanizması olarak adlandırabiliriz. Sürüş sırasında keskin virajlarda yaşanacak savrulmaları, kasis, tümsek ve engebeli yollarda meydana gelecek olan titreşimleri en aza indirger.
Süspansiyon konfor amacını yerine getirmek için; yaylar, amortisör, kollar, denge çubukları, salıncak kolları, rotiller gibi farklı parçalardan oluşur.
Süspansiyon Parçaları Nelerdir?
Yaylar
Süspansiyon sisteminin çalışma prensibindeki en önemli parçalardan biri yaylardır. Yaylar tekerleklerin yolla temasını sağlayan parçadır. Araçların türlerine göre bu yayların değişiklik gösterir. Eski tip otobüs ve kamyonlarda yaprak yaylar kullanılırken, binek araçlar ve yolcu otobüslerinden helisel yaylar kullanılır. Yolcu otobüsleri ve kamyon gibi büyük araçlarda hava yastıklı yaylar bilinen adıyla pnömatikler de kullanılır. Farklı bir yay çeşidi olan burulma çubuklu yaylar, sert yüklenmelere karşı dayanıksız oldukları için kısa ömürlü yaylardır.
Amortisör
Ana görevi dengeyi sağlamak olan amortisörler, yaylar ile işbirliği halinde çalışırlar. yayların açılıp kapandığı esnada tek tesirli amortisörler bir görev üstlenirken, çift tesirli amortisörler hem kapanma hem de açılma esnasında görev alırlar.
Kollar
Yayları amortisörleri, aracın şasisine sabitleyen ve tekerlerin sürekli yola düz bir biçimde basmasını sağlayan kollara askı sistemi de denilmektedir. Kollar sistem olarak 2 çeşittir. Bunlar; sabit ve serbest askı sistemidir.
Denge Çubukları
Özellikle virajlarda aracın savrulmasını önleyen, stabilizatör olarak bilinen süspansiyon parçasıdır.
Salıncak Kolları ve Rotiller
Aksı salıncaklara bağlayan rotiller, tümseklerde sürüş esnasında aksı yukarı çekerek bağlantıyı korumaları açısından büyük önem taşırlar.
Kaç Çeşit Süspansiyon Sistemi Vardır?
Sabit akslı süspansiyon sistemi ve bağımsız süspansiyon olmak üzere, her araç tipine göre farklılık gösteren 2 çeşit süspansiyon sistemi vardır.
Sabit Akslı Süspansiyon Sistemi
Kolay ve basit bir tasarımı sahiptir.
Çoğu zaman kamyon ve tır gibi ağır taşıtlarda yer alırlar.
Bir aks ile sağ ve sol tekerlekler birbirine bağlıdır.
Tekerlekler birbirlerinden bağımsız bir biçimde hareket edemezler.
Konfor düzeyi yüksek olmasa da uzun ömürlü bir kullanım sunarlar.
Bağımsız Süspansiyon Sistemi
Otomobil ve hafif ticari araçlarda kullanılır.
Konforlu ve güvenli bir sürüş deneyimi sağlar.
Tekerlekler birbirinden ayrı hareket edebildiği için yol tutuşunu çok iyi sağlamaktadır.
Salıncak sistemi olarak da anılan bağımsız süspansiyon sistemi virajlarda aracın savrulmasını önlerler.
Bahsi geçen iki ana süspansiyon dışında bilgisayar destekli ve havalı olmak üzere iki ayrı süspansiyon çeşidi de mevcuttur. Havalı süspansiyon sistemi metal yaylar yerine hava kuvveti sayesinde destek sağlanıyor ve daha çok yolcu otobüslerinde kullanılıyor. Buna bağlı olarak da sunduğu konfor seviyesi daha yüksek. Akıllı süspansiyon sistemi ya da aktif süspansiyon sistemi olarak bilinen süspansiyonlar, tekerleklerdeki amortisörlerin hepsini ayrı seviyelerde ayarlamaya imkan sağlıyor.
Aracınızda Oluşan Süspansiyon Arızası Nasıl Anlaşılır?
Aracınızla günlük yolculuğunuz sırasında gözle görülür derecede fark edeceğiniz arızalar, süspansiyon arızalarını saptamanıza yardımcı olacak düzeydedir. Eğer aracınızın bakımları rutin bir şekilde yapılıyorsa yine bu arızaları erkenden fark etmeniz muhtemeldir. Ayrıca süspansiyon arızaları ön takımın görevlerini yerine getirmesine engel olur. Peki aracınızda meydana gelen süspansiyon arızası nasıl anlaşılır? Bu noktada size bunun habercisi olabilecek bazı unsurlar vardır. Bunlar;
Direksiyonda Oluşan Farklılıklar
Aracınızı kullandığınız sırada gideceğiniz yönde oluşan aksaklıklar ve direksiyonun geç tepki vermesi, direksiyonunuzda oluşan titreme süspansiyonda arıza olduğuna dair uyarılardır. Ayrıca yoldaki bozukluklardan kaynaklı her sarsıntıya hissettiriyor ise aracınız, mutlaka bir servisten destek almalısınız.
Tümsek Geçişlerinde Meydana Gelen Vurmalar
Yolda giderken hissedilen tıkırtılar, tümsek geçişlerinde hissedilen vurma hissiyatı bozuk bir süspansiyonun işaretidir. Diğer problemlere nazaran güvenlik açısından büyük bir sorun teşkil etmese de yol konforunu yüksek oranda düşürür.
Aracın Yol Tutuşu Hissedilir
Güvenlik açısından en büyük sorun teşkil edecek sorunlar bir tanesi de aracın yol tutuşudur. Yol tutuşunda oluşacak bozukluklar, savrulmalara karşı özellikle virajlarda oldukça tehlikelidir. En ufak bir virajda araç sapma yaşayabilir ve bu durum size kontrolü kaybediyormuşsunuz hissi yaratır. Bu durumda en hızlı şekilde süspansiyon arızası tamir edilmeli.
Süspansiyon Testi Nasıl Yapılır?
Araç süspansiyon testine gireceği zaman, elektrik darbe tahrikleri bulunan tamburlar üzerine çıkarılarak frene basılır. Ön ve arka dingillere farklı zamanlama ile işlem yapılarak sağ-sol dengesizlikler, yalpalama ve sürtünme oranları saptanır.
